Historia
Za twórcę rasy uważa się pastora Johna Rusella (przez swoich przyjaciół zwanego „Jackiem”). John Russell urodził się w 1795r. w Dartmoyth w hrabstwie Devon (południowy zachód Anglii). Swojej pasji, którą było myślistwo i hodowla użytkowych terierów, poświęcił blisko 60 lat swojego życia. Zaczynał od foxterierów, do których miał szczególny sentyment. Wszystkie parafie, które kolejno obejmował po ukończeniu studiów teologicznych na Oxfordzie (parafia South Moton, Iddesleigh i Swymbridge) znajdowały się na terenach rolniczych. Do tradycji należały polowania „w siodle”. Polowali również pastorzy wiejskich parafii wspólnie z miejscową szlachtą.
Założeniem pastora Johna Russella było wychodowanie teriera, którego budowa ciała podkreślałaby jego zdolności myśliwskie. Hodował i selekcjonował psy według własnych kryteriów. Przede wszystkim ważna dla niego była użytkowoć i przydatność psów do polowań. Ważny był też kolor psa. W angielskiej przyrodzie dzikie zwierzęta nie występują w kolorze białym (z wyjątkiem borsuka, który i tak nie jest czysto biały, raczej siwy w czarne pasy). Gdy pies jest biały trudno go pomylić w lesie z dziką zwierzyną i znacznie zmniesza się ryzyko zastrzelenia psa przez myśliwego.
W 1819r., gdy John przebywał na Oxfordzie studiując teologię, podczas spaceru spotkał mleczarza, któremu towarzyszyła mała, biała suczka w typie foxteriera. Zrobiła ona takie wrażenie na Russellu, że postanowił ją na miejscu odkupić od właściciela. Nazwał ją imieniem „Trump” i uważa się, że zapoczątkowała ona linię hodowlaną Jack Russell Terrier.
Olejny obraz tej suczki jest w posiadaniu Królowej Elżbiety II i wisi na ścianie zamku Sandringham.
John Russell opisuje suczkę następująco: „miała ona gęstą i zwartą sierść, idealnie chroniącą przed chłodem i wilgocią, proste łapy i ogólna postawę – znamionującą odwagę i odporność.”
Przez lata krzyżował suczkę z innymi swoimi terierami. W żyłach Jack Russell Terriera płynie krew bullowatych i beagli. Wiemy, że domieszka bullteriera miała zwiększyć ciętość „jacka” oraz poprawić muskulaturę ciała. Głęboka klatka piersiowa i mocne przednie łapy to cechy szczególnie przydatne podczas rozkopywania lisich nor. Silne szczęki gwarantowały mocny i pewny chwyt. Jack Russell Terrier stał się jednak w wyniku takich zabiegów hodowlanych cichym mordercą. Nie wyganiał lisa z nory wystawiając go myśliwemu do oddania strzału, ale po cichu zabijał wewnątrz nory. Aby charakter „jacka” złagodzić dolana została krew beagla, co spowodowało, że psy łatwiej pracowały w złai (były bardziej zgodne). Domieszka beagla przyczyniła się też do zwiększenia szczekliwości „jacków”.
John Russell nie rozgraniczał Jack Russell Terriera od foxterierów i Parson Russell Terrierów. W miotach rodziły się szczenięta krótkonożne i o dłuższych kończynach i lżejszym typie budowy. Te wyższe (Parson Russell Terriery) towarzyszyły myśliwym na polowaniach podążając za końmi. Mniejsze (Jack Russell Terriery) z pasją tępiły gryzonie w stajniach i zabudowaniach gospodarskich. Gdy zauważono ich nieustępliwość w tępieniu gryzoni zaczęto także zabierać je na polowania. W tym celu myśliwi podwozili „jacki” w sakwach przytwierdzonych do siodła i wypuszczali dopiero w niewielkiej odległości od lisiej nory.
W 1871r. John Russell opisuje swojego psa następująco: „Mały energiczny terier ważący około 14 do 16 funtów i mający ok. 14 cali wzrostu w kłębie. Łapy proste jak słupy. Gruba skóra, dobra, ostra i odporna na warunki atmosferyczne sierść, gęsta, przylegająca, nieco druciasta, dobrze ochraniająca ciało przed zimnem i wilgocią, ale nie podobna do druciastego pokrycia Scotch teriera. Wiadomo, że zarówno dobry koń jak i dobry pies nie może mieć złego koloru, ale ja preferuję białego psa. Suczka "Trump" była biała z brązowymi plamkami nad każdym okiem i na uszach, oraz z jedną plamką w tym samym kolorze, nie większą jak jeden Penny u nasady ogona. Łapy powinny być wolne od wad. Budowa lędźwi i całego korpusu zdradza odporność i wytrzymałość. Wielkość i wysokość zwierzęcia można porównać do wielkości dorosłej lisicy. W każdym calu sportowiec. Powinien zgadzać się z innymi zwierzętami. Co tyczy wysokości, niektórzy preferują psy o nieco wyższych łapach, jeśli muszą one cały dzień dotrzymać kroku foxterierom”
Choć pastor John Russell był też oficjalnym sędzią foxterierów i współautorem wzorca własnej rasy, nigdy nie wystawiał swoich psów, ani nie dokonał wpisu rasy do Księgi rodowodowej otwartej przez Kennel Club w 1873r.
Do roku 2001 w sprawie wzorca obu ras panowało zamieszanie. Co prawda w 1990r. angielski Kennel Club uznał rasę pod nazwą Parson Jack Russell Terrier, to Międzynarodowa Federacja Kynologiczna uznała rasę jedynie tymczasowo.
Po śmierci Johna Russella w 1883r. w środowisku hodowców psów wyodrębniły się dwa kierunki hodowlane. I tak na wyspach Wielkiej Brytanii popularniejszy stał się Parson Russell Terrier – wyższy, na wysokich łapach, lżejszy o proporcjach budowy ciała w typie kwadratu.Tymczasem w Australii, Irlandii, Holandii i Nowej Zelandii selekcjonowało się psy na niskich łapach, średniego wzrostu, proporcje budowy ciała w typie prostokąta.
Sierść występowała u obu ras w trzech odmianach włosa: gładki, szorstki i złamany. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że na popularność „jacka” o włosie gładkim, szorstkim lub złamanym miały wpływ warunki klimatyczne i środowiskowe, w jakich typ włosa u tego psa się kształtował.
W Wielkiej Brytanii, Irlandii i Holandii panuje łagodny klimat. W drzewostanie przewarzają drzewa i krzewy liściaste oraz „miękki” podszyt. W takich warunkach typowy włos dla Jack Russell Terriera to włos gładki.
W Australii natomiast świetnie przystosowany do tamtejszego środowiska i klimatu jest szorstki „jack”. Panuje tam duża dobowa różnica temperatur i rośnie wiele kolczastych roślin, o które łatwo jest się psu zranić.
FCI uznaje odrębne rasy w 2001r.
Jack Russell Terrier – o wzroście 25-30cm, III Grupa FCI, wzorzec nr 345, sekcja teriery małe i precyzuje, że Australia jest krajem, w którym rasa ta się rozwijała.
Parson Russell Terrier – o wzroście 33-36cm z tolerancją 2cm, III Grupa FCI, wzorzec nr 339, sekcja 1 teriery duże i średnie i stwierdza, że krajem pochodzenia rasy jest Wielka Brytania.
Założeniem pastora Johna Russella było wychodowanie teriera, którego budowa ciała podkreślałaby jego zdolności myśliwskie. Hodował i selekcjonował psy według własnych kryteriów. Przede wszystkim ważna dla niego była użytkowoć i przydatność psów do polowań. Ważny był też kolor psa. W angielskiej przyrodzie dzikie zwierzęta nie występują w kolorze białym (z wyjątkiem borsuka, który i tak nie jest czysto biały, raczej siwy w czarne pasy). Gdy pies jest biały trudno go pomylić w lesie z dziką zwierzyną i znacznie zmniesza się ryzyko zastrzelenia psa przez myśliwego.
W 1819r., gdy John przebywał na Oxfordzie studiując teologię, podczas spaceru spotkał mleczarza, któremu towarzyszyła mała, biała suczka w typie foxteriera. Zrobiła ona takie wrażenie na Russellu, że postanowił ją na miejscu odkupić od właściciela. Nazwał ją imieniem „Trump” i uważa się, że zapoczątkowała ona linię hodowlaną Jack Russell Terrier.
Olejny obraz tej suczki jest w posiadaniu Królowej Elżbiety II i wisi na ścianie zamku Sandringham.
John Russell opisuje suczkę następująco: „miała ona gęstą i zwartą sierść, idealnie chroniącą przed chłodem i wilgocią, proste łapy i ogólna postawę – znamionującą odwagę i odporność.”
Przez lata krzyżował suczkę z innymi swoimi terierami. W żyłach Jack Russell Terriera płynie krew bullowatych i beagli. Wiemy, że domieszka bullteriera miała zwiększyć ciętość „jacka” oraz poprawić muskulaturę ciała. Głęboka klatka piersiowa i mocne przednie łapy to cechy szczególnie przydatne podczas rozkopywania lisich nor. Silne szczęki gwarantowały mocny i pewny chwyt. Jack Russell Terrier stał się jednak w wyniku takich zabiegów hodowlanych cichym mordercą. Nie wyganiał lisa z nory wystawiając go myśliwemu do oddania strzału, ale po cichu zabijał wewnątrz nory. Aby charakter „jacka” złagodzić dolana została krew beagla, co spowodowało, że psy łatwiej pracowały w złai (były bardziej zgodne). Domieszka beagla przyczyniła się też do zwiększenia szczekliwości „jacków”.
John Russell nie rozgraniczał Jack Russell Terriera od foxterierów i Parson Russell Terrierów. W miotach rodziły się szczenięta krótkonożne i o dłuższych kończynach i lżejszym typie budowy. Te wyższe (Parson Russell Terriery) towarzyszyły myśliwym na polowaniach podążając za końmi. Mniejsze (Jack Russell Terriery) z pasją tępiły gryzonie w stajniach i zabudowaniach gospodarskich. Gdy zauważono ich nieustępliwość w tępieniu gryzoni zaczęto także zabierać je na polowania. W tym celu myśliwi podwozili „jacki” w sakwach przytwierdzonych do siodła i wypuszczali dopiero w niewielkiej odległości od lisiej nory.
W 1871r. John Russell opisuje swojego psa następująco: „Mały energiczny terier ważący około 14 do 16 funtów i mający ok. 14 cali wzrostu w kłębie. Łapy proste jak słupy. Gruba skóra, dobra, ostra i odporna na warunki atmosferyczne sierść, gęsta, przylegająca, nieco druciasta, dobrze ochraniająca ciało przed zimnem i wilgocią, ale nie podobna do druciastego pokrycia Scotch teriera. Wiadomo, że zarówno dobry koń jak i dobry pies nie może mieć złego koloru, ale ja preferuję białego psa. Suczka "Trump" była biała z brązowymi plamkami nad każdym okiem i na uszach, oraz z jedną plamką w tym samym kolorze, nie większą jak jeden Penny u nasady ogona. Łapy powinny być wolne od wad. Budowa lędźwi i całego korpusu zdradza odporność i wytrzymałość. Wielkość i wysokość zwierzęcia można porównać do wielkości dorosłej lisicy. W każdym calu sportowiec. Powinien zgadzać się z innymi zwierzętami. Co tyczy wysokości, niektórzy preferują psy o nieco wyższych łapach, jeśli muszą one cały dzień dotrzymać kroku foxterierom”
Choć pastor John Russell był też oficjalnym sędzią foxterierów i współautorem wzorca własnej rasy, nigdy nie wystawiał swoich psów, ani nie dokonał wpisu rasy do Księgi rodowodowej otwartej przez Kennel Club w 1873r.
Do roku 2001 w sprawie wzorca obu ras panowało zamieszanie. Co prawda w 1990r. angielski Kennel Club uznał rasę pod nazwą Parson Jack Russell Terrier, to Międzynarodowa Federacja Kynologiczna uznała rasę jedynie tymczasowo.
Po śmierci Johna Russella w 1883r. w środowisku hodowców psów wyodrębniły się dwa kierunki hodowlane. I tak na wyspach Wielkiej Brytanii popularniejszy stał się Parson Russell Terrier – wyższy, na wysokich łapach, lżejszy o proporcjach budowy ciała w typie kwadratu.Tymczasem w Australii, Irlandii, Holandii i Nowej Zelandii selekcjonowało się psy na niskich łapach, średniego wzrostu, proporcje budowy ciała w typie prostokąta.
Sierść występowała u obu ras w trzech odmianach włosa: gładki, szorstki i złamany. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że na popularność „jacka” o włosie gładkim, szorstkim lub złamanym miały wpływ warunki klimatyczne i środowiskowe, w jakich typ włosa u tego psa się kształtował.
W Wielkiej Brytanii, Irlandii i Holandii panuje łagodny klimat. W drzewostanie przewarzają drzewa i krzewy liściaste oraz „miękki” podszyt. W takich warunkach typowy włos dla Jack Russell Terriera to włos gładki.
W Australii natomiast świetnie przystosowany do tamtejszego środowiska i klimatu jest szorstki „jack”. Panuje tam duża dobowa różnica temperatur i rośnie wiele kolczastych roślin, o które łatwo jest się psu zranić.
FCI uznaje odrębne rasy w 2001r.
Jack Russell Terrier – o wzroście 25-30cm, III Grupa FCI, wzorzec nr 345, sekcja teriery małe i precyzuje, że Australia jest krajem, w którym rasa ta się rozwijała.
Parson Russell Terrier – o wzroście 33-36cm z tolerancją 2cm, III Grupa FCI, wzorzec nr 339, sekcja 1 teriery duże i średnie i stwierdza, że krajem pochodzenia rasy jest Wielka Brytania.
Opracowanie: Magdalena Sytniewska
